การปลูกและดูแลดอกโฮย่า

โฮย่า

นมตำเลีย หรือโฮย่า เป็นไม้เถาว์เลื้อยขนาดเล็ก ลำต้นและใบโฮย่ามักจะหนาอวบคล้ายพืชอวบน้ำ และมีรากทำหน้าที่คล้ายรากอากาศ  สามารถพบได้ในป่าทั่วทุกภาคของประเทศไทย 

และโฮย่ามีความหลากหลายของขนาดและรูปร่างใบ สีสันของดอก รูปทรงของมงกุฏ (corona) ทุกส่วนของต้นมี น้ำยาง ช่อดอกทรงกลม เมื่อดอกบานกลีบดอก (corola)จะพลิกกลับไปด้านหลัง ดอกมีกลิ่นหอมรุนแรง ดอกขนาด 1 - 1.5 ซม.

ปัจจุบันโฮย่าชนิดนี้เป็นไม้ประดับที่ปลูกกันแพร่หลายทั่วโลก และยังมีโฮย่าอีกหลายชนิดที่ปลูกเป็นทั้งไม้ประดับดอกและใบได้อย่างสวยงาม 

การปลูกโฮย่า การปลูกโฮย่า

จะใช้วัสดุปลูกที่เหมาะสมควรระบายน้ำและอากาศได้ดี มีธาตุอาหารเพียงพอ เก็บความชื้นและไม่ผุพังหรือยุบตัวเร็วเกินไป 

วัสดุที่ใช้ได้ผลดี คือ กาบมะพร้าวสับ หรือใช้ดินผสมที่มีจำหน่ายทั่วไปผสมกับวัสดุอื่น ๆ ที่ช่วยถ่ายเทอากาศและน้ำ  เช่น ถ่านทุบ แกลบสด เปลือกถั่ว ข้อเสียของดินผสมคือยุบตัวเร็วและอุ้มน้ำมากเกินไป ทำให้รากเน่าได้ง่าย

ภาชนะปลูกควรเลือกภาชนะก้นตื้นเพราะรากจะเกาะและกินอาหารตามผิว มักจะปลูกแบบไม้แขวนและไม้เลื้อยขึ้น  แล้วดัดพันให้เป็นพุ่มเมื่อโฮย่าแตกกิ่งมากขึ้น หรือปลูกเป็นไม้เถาเลื้อยตามซุ้ม หรือไต่กำแพงรั้วบ้านก็ได้  แต่ควรให้ได้รับแสงแดดอย่างน้อยในครึ่งวันเช้า

การให้น้ำควรให้เมื่อวัสดุปลูกเกือบแห้ง และให้เพียงวันละครั้ง ไม่ควรให้เครื่องปลูกแฉะเกินไป เพราะจะทำให้โคนเน่าได้ ปุ๋ยที่ให้ควรเป็นปุ๋ยกล้วยไม้ อาจเป็นชนิดละลายน้ำหรือชนิดเม็ดที่ปลดปล่อยอาหารทีละน้อย  เมื่อต้นสมบูรณ์ดีแล้วเลือกให้ปุ๋ยที่มีธาตุไนโตรเจน (N) น้อยกว่าธาตุฟอสฟอรัส (P) เพื่อเร่งการออกดอก สำหรับการให้ปุ๋ยละลายน้ำ ควรใช้ในอัตราความเข้มข้นต่ำ ๆ จึงจะได้ผลดี

1. เครื่องปลูก

วิธีการทำเครื่องปลูก คือ ใช้กาบมะพร้าวแห้งสับแช่น้ำทิ้งไว้จนน้ำใส ประมาณ 3 คืนหรืออย่างน้อย 1 คืน เพื่อให้ชุ่มน้ำ และควรหมั่นเปลี่ยนน้ำสีแดงๆทิ้งทุกวัน เนื่องจากน้ำสีแดงๆ ที่เห็นมีสารฝาด(แทนนิน) ทำให้โฮย่าโตได้ช้า

2. การเปลี่ยนกระถาง 

หากมีโฮย่าอยู่แล้วต้องคอยหมั่นเช็คเครื่องปลูกว่าหมดสภาพหรือยัง โดยเช็คทุก 6-8 เดือนหรือเมื่อเครื่องปลูกหมดสภาพ  ทุกครั้งที่มีการเปลี่ยน ต้องเช็คสภาพเครื่องปลูกภายใน หากหมดสภาพ  มีจำเป็นต้อง ตัดแต่งตุ้มราก อันนี้มีความสำคัญ เพราะถ้าคุณไม่ตัดแต่งตุ้มราก รากจะหุ้มของเน่าเสีย เมื่อคุณย้ายกระถางไปกระถางใหม่ที่ใหญ่กว่า อัดเครื่องปลูก รากก็จะไปหุ้มเครื่องปลูกอันใหม่ คราวนี้แหละ เครื่องปลูกข้างในที่เสื่อมสภาพ ทั้งเชื้อรา เพลี้ย ได้ทำลายราก ชั้นในไปแล้ว แล้วคุณจะเหลืออะไร .... ก็จะเหลือแต่กิ่งที่ต้องตัดชำ

วิธีการทำ คือ ถอดโฮย่าออกจากกระถาง หลังจากนั้น จับแช่น้ำ เพราะในเครื่องปลูก จะมีสัตว์ที่ไม่พึงประสงค์แอบซ่อนอยู่   หรือ เครื่องปลูกเศษ ๆ ที่ไม่มีรากติด มันเสื่อมก็จะได้หลุดออกไปอย่างง่ายดาย ก็จะเหลือแต่ส่วนรากที่เราต้องการ  หลังจากนั้น ควรใช้กาบมะพร้าวใหญ่รองก้นกระถาง เพื่อให้ระบายน้ำได้ง่าย และใช้มะพร้าวสับขนาดเล็ก โรยด้านบน เพื่อควบคุมความชื้น

3. ลวดแขวนป้ายชื่อ  

กรุณาอย่านำลวดไปพันที่กิ่งตอนปักชำเด็ดขาด  เพราะต้นไม้ต้องโตขึ้นอีก ถ้านำไปพันที่ข้อ ลวดไม่ยืดหยุ่น มันจะกินเข้าไปในเนื้อต้นไม้ 

วิธีเลี้ยงโฮย่ากิ่งชำ

กิ่งชำใหม่ๆที่ได้ ควรแยกไว้ก่อน และปลูกในที่ๆ มีอากาศถ่ายเท ไม่โดนแดดโดยตรง หรือน้ำฝนโดยตรงเยอะๆ  ควรรดน้ำเช้าหรือเย็นแค่วันละครั้งพอ เอาแบบไม่แฉะ เมื่อรากเดินแล้วควรนำลวดแขวน ผึ่งกินลม ชมแดด ช่วงเช้าวันละ 1-2 ช.ม. วิธีการปลูกกิ่งชำ

(วิธีการเช็คดูว่าน้ำมันแฉะมากเกินไปหรือเปล่า คือเอานิ้วบีบที่กาบมะพร้าว หลากมีน้ำไหล จ๊อกๆ คือ น้ำเยอะไปคะ ถ้าปล่อยไว้แบบนี้ทั้งวัน มีโอกาสโคนเน่าสูงคะ)

1.นำกาบมะพร้าวสับชิ้นใหญ่ๆ เบิ้มๆ รองไว้ก้นกระถางนิดนึง เพื่อให้ระบายน้ำได้ง่าย

2.โรยปุ๋ยเล็กน้อยก่อนจับโฮย่าลงกระถาง

3.จับโฮย่าเบาๆ เพื่อประคองไว้ก่อน แล้วโรยกาบมะพร้าวชิ้นเล็กลงด้านข้าง และด้านบน พร้อมโรยปุ๋ยอีกนิดเดียว

4.นำโฮย่า ไปวางที่ที่มีแสงสว่าง แต่ไม่โดนแดดโดยตรง เพราะถ้าโดนแดดจะเหี่ยวและใบเป็นดวงๆ ลดน้ำแค่ 1 ครั้งต่อวันก็พอคะ เดี๋ยวรากจะเน่า

5.พอเค้าคุ้นแล้ว แค่สักอาทิตย์ก็จะให้เค้ารากเดินเยอะขึ้นแล้วคะ แต่ถ้าอารมณ์ดีอีกนิดก็จะเห็นเค้าแตกยอดอ่อนในไม่ช้านี้แหละ

การดูแลโฮย่า

ชนิดของปุ๋ยที่ใส่ให้แก่โฮย่า

ปุ๋ยละลายช้าสูตรเสมอ (ออสโมโค้ท) นิยมใช้กันแพร่หลายเพราะไม่มีอันตรายต่อพืช เนื่องจากเคลือบสารโพลิเมอร์ไว้ ค่อยๆ ปลดปล่อยธาตุอหารออกมาทีละน้อย  ทำให้ไม่ต้องใส่บ่อยและไม่สูญเสียจากการไหลไปกับน้ำที่รด ความถี่ในการใส่ปุ๋ยละลายช้าอาจมีทั้งทุก 3 เดือนและทุก 6 เดือนแล้วแต่จะเลือกใช้

...ใส่ปุ๋ยปริมาณต่อต้นโดยประมาณ คือ ครั้งละ 1 ช้อนชาต่อกระถาง 4 นิ้ว...

  เทคนิควิธีในการใส่ปุ๋ยละลายช้า ถ้าใส่แบบไม่มีเทคนิคก็คือตักปุ๋ยวางไว้บนผิวเครื่องปลูก เวลารดน้ำแรงๆ ก็จะเป่าเม็ดปุ๋ยหลุดหายไปได้ง่าย ต้องมีเทคนิคดังนี้ค่ะ 

1. ให้ผ่าเครื่องปลูก (ไม่เจาะนะคะ เลือกหาชิ้นมะพร้าวใหญ่ๆ หน่อย ผ่า แล้วยัดเม็ดปุ๋ยลงไป ถ้าเจาะมันร่วงลงทางก้นกระถางได้)

2. ใส่ตะกร้าปุ๋ย อันนี้ต้องลงทุนซื้อตะกร้าปุ๋ยมา ตกใบละราวๆ 1 บาท

3. ห่อด้วยเศษผ้าดิบหรือตาข่ายไนล่อน

4. ห่อกระดาษ ใช้กระดาษเนื้อหยาบเช่นหนังสือพิมพ์หรือกระดาษฟาง ห่อปุ๋ยแล้วซุกๆ ไว้ในหลืบเครื่องปลูก 

ปุ๋ยเคมีธรรมดา ปุ๋ยเม็ดสำหรับบำรุงไม้ดอก ใช้สูตรตัวกลางสูง (ฟอสฟอรัสสูง) เช่น สูตร 8-24-24, สูตร 18-46-0 เป็นต้น ให้ใส่ทีละน้อย(5-10 เม็ด) และอย่าให้สัมผัสรากและโคนต้นโดยตรง  มิฉะนั้นปุ๋ยจะกัดเนื้อเยื่อรากและโคนต้นอาจถึงตายได้ ความถี่ในการใส่ประมาณ 10-15 วันครั้ง เมื่อออกดอกแล้วก็ปล่อยให้พักตัวบ้าง 

ปุ๋ยสำหรับฉีดพ่นทางใบ (ปุ๋ยกล้วยไม้)  มีให้เลือกหลายสูตร ทั้งสูตรเสมอและสูตรตัวกลางสูง เลือกใช้ตามความเหมาะสมของอายุโฮย่า อย่าฉีดพ่นเวลามีแดดจัด เลือกฉีดพ่นเวลาเช้า (ก่อน 10 โมง) หรือเย็น (หลังบ่าย 3)  ควรผสมสารจับใบลงไปด้วย (1-2 หยดต่อลิตร) เพื่อเพิ่มความสามารถในการเคลือบผิวใบให้ปุ๋ยอยู่บนใบได้นานขึ้น